ალბათ ყველამ იცის, რომ ძილი ჩვენი ჯანმრთელობისთვის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია, რა დროსაც ორგანიზმის „გადატვირთვა“ ხდება. ძილი საკვებთან, წყალთან და ჟანგბადთან ერთად სიცოცხლისთვის აუცილებელ წინაპირობას წარმოადგენს. ჯანმრთელ ადამიანს 10-ჯერ მეტ ხანს შეუძლია გაძლოს საკვების გარეშე, ვიდრე ძილის გარეშე.
ადამიანი ცხოვრების 70 წლის მანძილზე 13 წელს ლაპარაკში, 6 წელს ჭამაში, ხოლო 23 წელს ძილში ატარებს, რაც საშუალოდ ადამიანის ცხოვრების 30-35% შეადგენს.
- ბავშვებისა და მოზარდებისთვის აუცილებელია 9-11 საათიანი ძილი;
- 20-დან 50 წლამდე ადამიანს არანაკლებ 8 საათი უნდა ეძინოს;
- ამაზე უფროსი ასაკის ადამიანებისთვის კი 6-7 საათიანი ძილიც ნორმალურია.
თუმცა ზოგიერთი ადამიანისთვის 2-4 საათი ძილი სავსებით საკმარისია ორგანიზმის სრულყოფილად ფუნქციონირებისათვის. ცნობილი ადამიანებიდან რომელთა ძილის ხანგრძლივობაც სწორედ 2-4 საათის ფარგლებში მერყეობდა, შეიძლება გავიხსენოთ: იულიუს კეისარი, ლეონარდო და ვინჩი, ნაპოლეონი, ედისონი, უინსტონ ჩერჩილი, მარგარეტ ტეტჩერი…, მაგრამ დროთა განმავლობაში არასაკმარისი ძილის შედეგად ადამიანს შესაძლოა სერიოზული პრობლემები შეექმას.
დამქანცველი დღის შემდეგ რბილ, ფაფუკ ბალიშში თავის ჩარგვა, ფუმფულა საბანში გახვევა და დილამდე ძილი, ადამიანთა უმრავლესობისთვის დიდი სიამოვნებაა, მაგრამ არიან ისეთებიც, ვისთვისაც ლოგინი უძილობთ გამოწვეულ ტანჯვასთან ასოცირდება. მოზრდილი პაციენტების თითქმის 50% ცხოვრების გარკვეულ მონაკვეთზე, ჩაძინებისა და ადრეული გამოღვიძების პრობლემას მაინც უჩივის. აშშ-ში 40 მილიონი ადამიანი იტანჯება ძილის ქრონიკული დარღვევებით, ხოლო დაახლოებით 30 მილიონ ადამიანს აწუხებს ძილის დარღვევეა დროის გარკვეულ მონაკვეთში. ძილის დარღვევების მაჩვენებელი საქართველოშიც მაღალია. ძილ-ღვიძილის ციკლის დარღვევა განსაკუთრებით ხშირია ქალებში, ხოლო ასაკობრივი კატეგორიის მიხედვით – ხანშიშესულებში. 60 წლის ზემოთ ასაკის ადამიანები, ახალგაზედებზე ხშირად უჩივიან გატეხილ ძილს.
უძილობა დაღს ასვამს გარეგნობას, ჯანმრთელობას და შინაგან სამყაროს. ხშირად ძილი ადამიანის ზოგადი სამედიცინო მდგომარეობის კარგი საზომია.
ცნობილია ძილის დარღვევების 80 განსხვავებული ტიპი. მათგან ყველაზე უფრო გავრცელებულია:
- ინსომნია
იგივე უძილობა, ძილის საერთო დარღვევაა, რომლის სიმპტომებიც ვლინდება როგორც ღამე, ასევე დღის განმავლობაში. ჩვეულებრივ ღამით გამოვლენილი სიმპტომებია დაძინებასთან დაკავშირებული სირთულეები, წყვეტილი, ზედაპირული ძილი ან ადრე გამოღვიძება. დღის სიმპტომები მოიცავს ცუდად ყოფნის განცდას, დაღლილობას, მეხსიერებასთან და კონცენტრაციასთან დაკავშირებულ სირთულეებს.
- პარასომნია
იგივე პათოლოგიური ქცევა ძილის დროს, რომელსაც ახასიათებს სიარული და ლაპარაკი
ძილის დროს, ძილის ტერორი და ღამის კოშმარები.
- ნარკოლეფსია
ხასიათდება გადაჭარბებული ძილიანობით დღის განმავლობაში. პიროვნება, რომელსაც
აქვს ნარკოლეფსი, გაიცდის უკიდურეს დაღლილობას და შესაძლოა ჩაეძინოს
არასათანადო სიტუაციაში, მაგალითად სამსახურში.
- ძილის აპნოე
ძილის დარღვევაა, რომლის დროსაც აღინიშნება ერთი ან მეტი პაუზა სუნთქვისას ან არაღრმა სუნთქვა. პაუზა შეიძლება გაგრძელდეს რამოდენიმე წუთის ან წამის განმავლობაში და გამოვლინდეს 30-ჯერ ან მეტჯერ ერთი საათის მანძილზე.
- ცირკადული რითმის დარღვევა
ადამიანის ორგანიზმი განიცდის დღე-ღამის ბუნებრივი რითმის ზემოქმედებას. ჩვენი სხეული სინქრონიზდება დროის ციკლთან, რაც ცირკადული რითმის სახელით არის ცნობილი. შინაგანი საათი ყველაზე კარგად მუშაობს იმ შემთხვევაში, როდესაც ვიცავთ რეგულარულ რუტინას და ირღვევა ღამის საათებში მუშაობის შემთხვევაში ან დროის სარტყლის შეცვლისას.
ჩააქრე შუქი, პლედი კარგად ამოიკეცე და ტკბილად დაიძინე – ეს ის ბანალური რეცეპტია, რომელიც სათანადო ეფექტის მისაღებად ყოველთვის არ კმარა.
მშვიდი ძილისთვის რამდენიმე რჩევის გათვალისწინებაა რეკომენდებული:
- დაიცავი ძილის რეჟიმი. ეცადე ერთსა და იმავე დროს დაიძინო ღამე და გაიღვიძო დილით;
- გაღვიძებისთანავე ადექი საწოლიდან;
- ზომიერი ფიზიკური დატვირთვა საუკეთესო ანტისტრესია, რომლის საუკეთესო დრო 17-დან 20 საათამდეა (დაძინებამდე 3-4 საათით ადრე);
- ერიდე ყავას, ჩაის და სხვა კოფეინიან თუ მატონიზირებელ სასმელებს, შოკოლადს;
- უარი თქვი სიგარეტზე. სპეციალისტები მიიჩნევენ , რომ ნიკოტინი გაცილებით ძლიერ მასტიმულირებელ ეფექტს ახდენს ადამიანის ორგანიზმზე, ვიდრე კოფეინი;
- ნუ აიძულებ საკუთარ თავს ჩაიძინო. თუ ძილი არ გეკარება, მშვიდად იწექი საწოლში და სასიამოვნო მოგონებებით შეიქციე თავი;
- მოაწყვე საძინებელი ძილისთვის კომფორტულად. უნდა იყოს სიმშვიდე და სიბნელე, რათა ადამიანის ორგანიზმში მოხდეს მელატონინის ადექვატური რაოდენობით გამომუშავება. მელატონინი ძილის ჰორმონია, რომელიც აუცილებელია ძილის რითმის რეგულაციისთვის.
გარდა ამისა,
ინოვაციური ფორმულა მშვიდი ძილისთვის!
სომნოკაფს ფორტე
მელატონინი – “ჯანმრთელობის და მუდმივი ახალგაზრდობის” ჰორმონი! არეგულირებს ძილ-ღვიძილის ციკლს და ამცირებს ჩაძინების დროს. კლინიკური კვლევებით არის დადასტურებული მისი ეფექტურობა „დროის სარტყლის შეცვლით“ გამოწვეული ძილის დარღვევებისას.
მელატონინის სინთეზი და სეკრეცია დამოკიდებულია განათების ინტენსივობაზე – ჭარბი სინათლე ამცირებს, ხოლო განათების შემცირება ზრდის მელატონინის სინთეზსა და სეკრეციას.
ასევე, ასაკის მატებასთან ერთად მელატონინის სეკრეცია მცირდება. გარდა ამისა, მისი დონის რაოდენობა მნიშვნელოვნად მცირდება 40 წლის ზემოთ და მისი სინთეზის დაქვეითება მნიშვნელოვნად არის დაკავშირებული კლიმაქტერულ პერიოდში ძილის დარღვევებთან.
ლ-თიანინი(ამინომჟავა) – მიღებულია მწვანე ჩაის ფოთლებიდან. მეცნიერების მიერ აღიარებულია მცენარეულ ანტიდეპრესანტად! გააჩნია ფიზიკური და გონებრივი სტრესის საწინააღმდეგო მოქმედება. ამცირებს ჩაძინების პერიოდს, აუმჯობესებს ძილის ხარისხს! ამცირებს თავბრუსხვევას და უზრუნველყოფს დილით ფხიზლად და ენერგიულად გაღვიძებას!
ლიმონის ბალზამი (მელისა, ბარამბო) – გავლენას ახდენს სედაციასა და სიმშვიდეზე პასუხსიმგებელ ტვინის ნივთიერებების სინთეზზე (GABA). გააჩნია ნოოტროპული ეფექტი (აუმჯობესებს კოგნიტურ ფუნქციებს: დასწავლა, მეხსიერება, კონცენტრაცია და ა.შ.), ამცირებს შფოთვას და მასთან დაკავშირებულ სიმპტომებს, ხელს უწყობს ძილის ნორმალიზებას!
სომნო კაფსი ფორტეს გამოყენება მიზნობრივია სტრესის, შფოთვის, დეპრესიის შედეგად განპირობებული ძილის დარღვევების დროს! რადგან მას საძილე ეფექტთან ერთად გააჩნია ძლიერი დამაშვიდებელი ეფექტი ბევრად უფრო ეფექტურია ვიდრე, მხოლოდ დამაშვიდებელი ან მხოლოდ საძილე საშუალებები! ასევე, განსხვავებით სხვა საძილე/დამამშვიდებელი პრეპარატბისგან, არ იწვევს მიჩვევას და არ გააჩნია უამრავი გვერდითი ეფექტი როგორიცაა: პირის სიმშრალე, თავის ტკივილი, ძილიანობა დღის განმავლობაში და ა.შ.!